Độc đáo cơm lam xứ Mường Hòa Bình

Du khách khi đến Hòa Bình chắc không còn xa lạ với món cơm lam, một trong những tinh hoa của ẩm thực của người dân tộc Mường.

Cơm lam Hòa Bình là món ăn truyền thống của người Mường, gắn liền với văn hóa dân tộc, có từ rất lâu đời và ngày nay trở thành món ăn đặc sản được du khách gần xa yêu thích.

Khác với các loại cơm thường hay đồ hoặc hấp, cơm lam có cách chế biến hoàn toàn khác đó là dùng cách nướng giúp cơm chín. Nhìn qua để có thể làm ra một ống cơm lam thơm ngon chuẩn vị, người Mường đã rất kỳ công từ khâu chọn nguyên liệu đến chế biến, tất cả đều gắn liền và hài hòa với thiên nhiên.

Đầu tiên cũng rất quan trọng, để làm được cơm lam, người dân bản Mường cần chuẩn bị ống nứa để nướng cơm. Những ống nứa tươi được lựa chọn dài khoảng 20 -30 cm từ những cây không quá non và không quá già, vỏ ngoài của chúng có màu xanh đậm, bên trong rỗng.

Nguyên liệu không thể thiếu để làm được cơm lam đó chính là gạo nếp nương, khi chín gạo rất dẻo, thơm, người làm có thể tùy ý tạo màu cho cơm bằng các loại lá rừng đặc biệt chỉ có ở vùng núi. Với 5 màu sắc (cơm lam ngũ sắc) khác nhau như: màu tím của lá cẩm tím; màu đỏ của lá cẩm đỏ; màu xanh lá dứa; màu vàng từ nghệ và màu trắng truyền thống.

Cơm lam ngũ sắc, đặc sản vùng Tây Bắc (ảnh: sưu tầm)

Khi đi rừng hay đi nương, để có thể tiết kiệm được thời gian và nghỉ trưa tại nương, người Mường chỉ cần chuẩn bị gạo đã ngâm, ống nứa và một đống lửa có thể chế biến ngay món cơm ngon tuyệt hảo này. Ngày nay, do nhu cầu cung cấp số lượng lớn, người làm thường xây dựng lò nướng, nhưng vẫn phải đảm bảo nướng bằng than củi và hết sức tỉ mỉ trong quá trình nướng.

Khi ăn món đặc sản Hòa Bình này, thực khách cần chẻ qua lớp vỏ nứa cháy bên ngoài, rồi tách thật khéo léo để không bị bể lớp cơm bên trong ống. Tách xong, ống cơm lam sẽ để lại một lớp màng bao quanh phía ngoài. Những hạt gạo nếp nương thơm dẻo hòa quyện cùng vị đăc trưng của ống nứa, vừa độ được nướng trên than hồng và màu sắc sặc sỡ của cơm khiến cho cơm lam trông đẹp, bắt mắt và hấp dẫn hơn.

Cơm lam có thể kết hợp với nhiều món khác nhau, nhưng để ăn ngon nhất, thực khách  nên thử nhâm nhi từng miếng cơm Lam với chút muối vừng thơm phức. Đây là cách ăn truyền thống và giữ được hương vị của cơm lam, bởi vì cơm lam đã có sẵn vị ngọt, dẻo thơm của gạo nếp hòa quyện với mùi hương tự nhiên của ống nứa tươi. Ngoài ra, cơm lam cũng thích hợp ăn kèm với thịt gà, thịt lợn mán, thịt dê và các đồ nướng.

Hiện nay cơm lam đã trở thành sản phẩm hàng hóa có mặt trên mọi miền tổ quốc. Tuy nhiên nhắc đến cơm lam của Hòa Bình vẫn có những nét đặc biệt, riêng có. Đây cũng là món quà khi đến với mảnh đất xứ Mường du lịch, du khách có thể mua về làm quà cho người thân bạn bè.

Ngọc Thi