Tấm thẻ nhà báo của GS Hà Minh Đức

Trong số gần 10.000 tài liệu hiện vật của GS Hà Minh Đức đang được lưu trữ tại Công viên Di sản, chúng tôi xin kể với quý vị câu chuyện về tấm thẻ nhà báo đầu tiên của GS Hà Minh Đức – nguyên Viện trưởng Viện Văn học, nguyên chủ nhiệm khoa Báo chí, trường Đại học Tổng hợp Hà Nội.

Thẻ nhà báo của GS Hà Minh Đức, năm 1957

Năm 1957, khi mới 21 tuổi, chàng sinh viên Hà Minh Đức không chỉ hăng hái tham gia hoạt động của trường Đại học Sư phạm mà còn tích cực tham gia Hội Liên hiệp sinh viên Việt Nam. Trong hoạt động của Hội Liên hiệp sinh viên, một tờ báo in tipô, được coi là cơ quan ngôn luận của Hội mang tên Sinh viên Việt Nam ra đời năm 1956, có trụ sở là một căn phòng nhỏ nằm trong văn phòng Hội Liên hiệp sinh viên. Ban biên tập của báo Sinh viên Việt Nam khi ấy quy tụ những gương mặt nổi bật của các trường đại học, mỗi trường đại học thường có 1-2 đại diện. Khi đó, ông Hà Minh Đức lấy bút danh Minh Thông – một cách đặt tên vui theo tên một nhà sư trong sách Phật, đảm nhiệm vai trò Thư ký tòa soạn. 

Thời gian đó, ông thường đến nhà in một tuần một lần vào những ngày ra báo và có mối quan hệ rất thân thiết với các cán bộ phụ trách ở nhà in. Với mục đích gây hiệu quả và sự hấp dẫn cho tờ báo Sinh viên, ông tận dụng sử dụng lại những bản kẽm mà nhà in đã dùng in những hình ảnh để quảng cáo nhiều bộ phim, như Khi đàn sếu bay qua, Người thứ 41… của điện ảnh Liên Xô lúc bấy giờ. Không chỉ là sợi dây gắn kết phong trào sinh viên của các trường đại học, tờ Sinh viên Việt Nam còn trở thành một trong những ấn phẩm được Sở Báo chí Trung ương chọn gửi ra nước ngoài

Tấm thẻ nhà báo do Sở Báo chí Trung ương – Giám đốc Trần Minh Tước cấp ngày 28.12.1957 và có thời hạn 1 năm, đến ngày 31.12.1958, đây là tấm thẻ duy nhất ông còn giữ được trong suốt thời gian hoạt động báo chí sinh viên của mình. Tấm thẻ nhà báo như một tấm giấy thông hành giúp cho chàng thanh niên Hà Minh Đức thay thế thẻ thư viện, thẻ sinh viên mỗi khi cần đến thư viện đọc sách, đồng thời có cơ hội trải nghiệm nhiều hoạt động trong phong trào học sinh sinh viên thời kỳ bấy giờ. Ngoài phạm vi trường học, ông được tham gia các hoạt động báo chí với tư cách đại diện cho tờ Sinh viên Việt Nam, tham gia các cuộc hội thảo về báo chí, những buổi đón tiếp các đoàn ngoại giao. Đến nay, GS Hà Minh Đức vẫn còn nhớ như in những buổi đứng trong hàng ngũ những người làm công tác báo chí đón tiếp Thủ tướng Chu Ân Lai, đứng trên lễ đài phụ tham dự diễu binh mừng ngày Quốc khánh, ngày Quốc tế lao động, hay những chuyến theo đoàn nhà báo Việt Nam vào Nghệ An, Hà Tĩnh chúc Tết các đơn vị bộ đội. Những chuyến đi như thế góp phần bồi đắp lên một Hà Minh Đức yêu nghề, luôn miệt mài và tâm huyết với vai trò là chuyên gia giảng dạy báo chí sau này.