Giải mã câu nói “Nhất Bi, nhì Vang, tam Thàng, tứ Động”

Theo cách phân chia của người Mường, Hòa Bình xưa gồm bốn vùng Mường lớn xếp theo thứ tự, trong đó Mường Bi thuộc huyện Tân Lạc, Mường Vang thuộc huyện Lạc Sơn, Mường Thàng tập trung huyện Cao Phong), Mường Động thuộc huyện Kim Bôi ngày nay.

1. Mường Bi (huyện Tân Lạc)

Lịch “Đoi” của người Mường là tri thức dân gian được công nhận văn hóa phi vật thể cấp Quốc gia ngày 31/7/2022 (Ảnh: sưu tầm)

Vùng đất giàu truyền thống văn hóa vật thể và phi vật thể như: Di sản văn hóa Mo Mường, Chiêng Mường, các làn điệu dân ca. Một trong những giá trị văn hoá đặc sắc là nơi còn nhiều người dân lưu giữ được lịch Đoi và cách xem lịch Đoi. Được biết, lịch đoi là bộ lịch cổ xưa nhất của người Mường. Ngày 31/7/2022, lịch “Đoi” của người Mường, là tri thức dân gian được công nhận văn hóa phi vật thể cấp Quốc gia. Ngoài ra, ẩm thực Mường Bi mang đậm nét qua những đặc sản hấp dẫn như chả lá lốt, lợn bản thui luộc, măng đắng, măng chua nấu thịt gà, cá suối đồ..Huyện Tân Lạc được thiên nhiên ưu đãi với cảnh sắc thiên nhiên hùng vĩ, khí hậu trong lành mát mẻ, được ví như “Sa Pa thứ 2” của miền Bắc với các điểm du lịch hấp dẫn như: đèo Thung Khe, động Hoa Tiên, bản Ngòi, thác Trăng.

2. Mường Vang (huyện Lạc Sơn)

 

Thác Mu thuộc xã Tự Do huyện Lạc Sơn tỉnh Hòa Bình (Ảnh: sưu tầm)

Mường Vang nay thuộc huyện Lạc Sơn, tính đến năm 2022 tại đây có gần 20 vạn người với trên 90% là đồng bào dân tộc Mường sinh sống , do vậy văn hóa Mường có ảnh hưởng sâu sắc trong đời sống. Đến nay, Lạc Sơn đang là địa phương top đầu trong việc lưu giữ phong tục, tập quán như Mo Mường, bộ mẹng, hát đúm. biểu diễn cồng chiêng. Huyện còn có nhiều sản phẩm nông nghiệp nổi tiếng mang giá trị kinh tế cao như gà Lạc Sơn, hạt dổi Chí Thiện, Chí Đạo, mật ong rừng Tự Do Với khung cảnh thiên nhiên núi đồi, nơi đây còn có nhiều điểm tham quan đẹp như thác Mu, du lịch chiến khu Mường Khói, mái đá làng Vành…

3. Mường Thàng (huyện Cao Phong)

 

 

 MEDDOM Park tọa lạc tại xã Bắc Phong huyện Cao Phong

Vốn là vùng đất có bề dày lịch sử và chiều sâu văn hóa đáng tự hào. Cộng đồng người Mường ở đây đã hình thành, kết nối, tạo ra những giá trị văn hóa rực rỡ, góp dấu ấn đặc sắc vào “nền văn hóa Hòa Bình”. Huyện nổi tiếng với đặc sản cam Cao Phong và nhiều điểm du lịch hấp dẫn như MEDDOM Park – Công viên Di sản các nhà khoa học Việt Nam (xã Bắc Phong), đền Thượng Bồng Lai, Thung Nai, chùa Khánh,…

4. Mường Động (huyện Kim Bôi)

Khu du lịch suối Khoáng Kim Bôi (Ảnh: sưu tầm)

Là một huyện miền núi, phần cuối của vùng Tây Bắc sở hữu những tài nguyên du lịch riêng, điển hình là hệ thống suối khoáng nóng vô tận vốn được ví là vàng trắng (được biết đến từ thời Pháp thuộc), rất tốt cho sức khỏe con người. Đây là những điều kiện lý tưởng để Kim Bôi phát triển các loại hình du lịch, sinh thái, văn hóa, nghỉ dưỡng và tìm hiểu bản sắc văn hóa dân tộc Mường. Trong đó có các điểm du lịch nổi bật: suối nước nóng Kim Bôi, Khu du lịch Serena Resort, An Lạc Ecofarm…

MEDDOM PARK