Nhắc đến Hòa Bình (nay là Phú Thọ) – vùng đất cửa ngõ Tây Bắc, nhiều người sẽ nghĩ ngay đến núi non hùng vĩ, bản làng yên bình và văn hóa dân tộc Mường đặc sắc. Bên cạnh đó, một trong những sản vật đặc trưng không thể không nhắc tới là Cam Hòa Bình – loại trái cây nổi tiếng bởi vị ngọt dịu, mọng nước, thơm tự nhiên và quy trình trồng trọt đảm bảo an toàn sinh học. Trải qua nhiều năm phát triển, cam nơi đây không chỉ góp phần nâng cao thu nhập cho người dân mà còn trở thành thương hiệu nông sản nổi bật trên bản đồ nông nghiệp Việt Nam.
Điều gì làm nên thương hiệu Cam Hòa Bình?
Khí hậu và thổ nhưỡng lý tưởng
Cam Hòa Bình được trồng chủ yếu tại các huyện như Cao Phong, Kim Bôi, Tân Lạc, Lạc Thủy – những nơi có độ cao trung bình, khí hậu mát mẻ quanh năm và lượng mưa ổn định. Đất đai nơi đây thuộc loại đất đỏ bazan pha cát, rất giàu khoáng chất, giúp cây cam sinh trưởng tốt, ít sâu bệnh và giữ được hương vị tự nhiên.
Nhờ điều kiện thổ nhưỡng đặc biệt, cam ở Hòa Bình thường có vỏ mỏng, ruột vàng, vị ngọt thanh, mùi thơm nhẹ. Khi bóc vỏ, người tiêu dùng có thể cảm nhận rõ hương cam tự nhiên mà không hề gắt hay gắt chua như một số loại cam khác.
Hương vị được thị trường đánh giá cao
Trong các loại cam trồng tại miền Bắc, Cam Hòa Bình luôn đứng đầu danh sách được ưa chuộng nhất vào mỗi mùa Tết. Loại cam này được phân biệt bởi vỏ mỏng, không khô xơ, nhiều nước và vị ngọt dễ chịu. Khi ăn có cảm giác tươi mát, rất phù hợp cho cả trẻ nhỏ, người lớn tuổi và những ai yêu thích thực phẩm sạch.
Cam được trồng ở vùng Cao Phong thường cho thu hoạch từ tháng 10 đến tháng 1 năm sau. Đây cũng là thời điểm du khách đổ về các vườn cam để tham quan, mua trực tiếp tại vườn và trải nghiệm không khí mùa vụ.
Đạt tiêu chuẩn chất lượng cao
Hiện nay, nhiều hợp tác xã và trang trại trồng Cam Hòa Bình đã áp dụng quy trình sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP và GlobalGAP. Các vườn cam đều được kiểm tra chất lượng đầu ra, có nhật ký canh tác, sử dụng phân hữu cơ và thuốc bảo vệ thực vật sinh học. Điều này không chỉ giúp bảo vệ môi trường mà còn nâng cao độ an toàn thực phẩm.
Các giống cam nổi bật tại Hòa Bình
Cam Xã Đoài
Nguồn gốc từ Nghệ An, nhưng khi được đưa về trồng ở Hòa Bình, giống cam này phát triển mạnh, cho quả đều, ngọt và thơm. Cam Xã Đoài thường được trồng nhiều ở Cao Phong, cho năng suất ổn định, chín sớm từ tháng 10.
Cam V2 (Valencia)
Là giống cam nhập khẩu từ Mỹ, cam V2 có ưu điểm nổi bật là quả to, vỏ mỏng và năng suất cao. Thường chín vào tháng 12, loại cam này giữ được độ tươi lâu, thuận tiện khi bảo quản và vận chuyển.
Cam lòng vàng
Đặc trưng bởi ruột vàng đậm, vị đậm hơn cam Xã Đoài, thường được trồng tại các xã như Tây Phong, Bắc Phong (Cao Phong). Cam lòng vàng có hương thơm dịu nhẹ và rất được thị trường miền Bắc ưa chuộng.
Các vùng trồng Cam Hòa Bình nổi tiếng
Cao Phong – Thủ phủ cam Hòa Bình
Cao Phong là địa phương tiên phong trong phong trào trồng cam tại Hòa Bình. Với diện tích hàng trăm ha, nơi đây hiện có hàng chục hợp tác xã và hộ sản xuất lớn nhỏ, cung ứng hàng nghìn tấn cam mỗi năm cho thị trường Hà Nội, Hải Phòng, TP.HCM…
Cam Cao Phong không chỉ nổi bật về chất lượng mà còn có chỉ dẫn địa lý được công nhận từ năm 2014. Đây là lợi thế lớn giúp nâng cao giá trị và sức cạnh tranh trên thị trường.
Kim Bôi – Vùng cam phát triển theo hướng hữu cơ
Ngoài suối khoáng nổi tiếng, Kim Bôi còn được biết đến với những vườn cam xanh mướt trải dài ở các xã Hạ Bì, Vĩnh Đồng. Nhiều mô hình canh tác cam hữu cơ tại đây đã và đang được triển khai, hướng đến sản phẩm sạch, an toàn tuyệt đối cho người tiêu dùng.
Lạc Thủy và Tân Lạc – Tiềm năng mới nổi
Hai huyện này tuy tham gia trồng cam muộn hơn, nhưng với khí hậu và đất đai phù hợp, các giống cam V2 và cam lòng vàng đang phát triển nhanh chóng. Một số xã như Đồng Tâm (Lạc Thủy) đã có vùng trồng lên đến hàng chục ha, đạt năng suất cao.
Cam Hòa Bình gắn với phát triển du lịch sinh thái
Trải nghiệm hái cam tại vườn
Vào mỗi mùa thu hoạch (từ tháng 10 đến tháng 1), du khách có thể đến các vườn cam để tham quan, hái cam và thưởng thức tại chỗ. Các vườn tại xã Dũng Phong, Bắc Phong hay Tây Phong (huyện Cao Phong) đều có dịch vụ đón khách và hướng dẫn quy trình trồng cam.
Đây là hình thức du lịch nông nghiệp được nhiều gia đình, trường học và công ty lựa chọn nhằm kết hợp giữa vui chơi và giáo dục thực tế.
Kết hợp tham quan Meddom Park
Nếu có dịp đến Hòa Bình, bạn không nên bỏ qua Meddom Park – công viên khoa học nổi bật, nơi bảo tồn và trưng bày các di sản khoa học của Việt Nam. Tại đây, ngoài hoạt động tham quan, bạn còn có thể tìm hiểu thêm về các sản phẩm nông nghiệp đặc trưng của địa phương như Cam Hòa Bình. Meddom Park hiện là điểm dừng chân lý tưởng trong hành trình khám phá du lịch xanh kết hợp giáo dục và văn hóa.
Cam Hòa Bình – lựa chọn lý tưởng cho dịp Tết
Không chỉ tiêu thụ trong nước, Cam Hòa Bình hiện đang được các doanh nghiệp quan tâm để xuất khẩu sang một số thị trường như Trung Quốc và Singapore. Trong dịp Tết Nguyên Đán, cam Cao Phong hay cam lòng vàng được đóng hộp đẹp, có tem truy xuất nguồn gốc, rất thích hợp để làm quà biếu sang trọng.
Ngoài ra, nhờ quá trình canh tác đảm bảo an toàn sinh học, cam Hòa Bình còn được nhiều siêu thị lớn tại Hà Nội, Hải Phòng, Đà Nẵng lựa chọn là mặt hàng trái cây sạch phục vụ người tiêu dùng.
Cách chọn mua Cam Hòa Bình chất lượng
- Nên chọn quả có vỏ mịn, màu sáng đều, không dập hoặc thâm.
- Cam có trọng lượng nặng hơn kích thước thường sẽ mọng nước hơn.
- Khi bóp nhẹ có mùi thơm từ tinh dầu vỏ, đó là cam tươi, mới hái.
- Mua từ các điểm bán uy tín, hợp tác xã, siêu thị có gắn tem truy xuất rõ ràng.
Cam Hòa Bình là một trong những nông sản tiêu biểu không chỉ của tỉnh Hòa Bình mà còn của vùng Tây Bắc nói chung. Với hương vị ngọt thanh, màu sắc hấp dẫn, quy trình canh tác an toàn và tính minh bạch cao, cam nơi đây đã chiếm trọn niềm tin của người tiêu dùng. Đặc biệt, khi kết hợp du lịch sinh thái, trải nghiệm vườn cam cùng tham quan Meddom Park, du khách sẽ có được một hành trình đầy ý nghĩa, vừa thư giãn, vừa kết nối với văn hóa – nông nghiệp của địa phương.
