Cá ốt đồ món ăn độc đáo trong văn hóa ẩm thực Hòa Bình

Cá ốt đồ, một trong những đặc sản của người Mường ở tỉnh Hòa Bình nói riêng và khu vực Tây Bắc nói chung. Vào những dịp Lễ, Tết hay những ngày quan trọng của gia chủ thì đây là món ăn không thể thiếu trên mâm cỗ.

Nếu từng tới thăm mảnh đất Hòa Bình vào dịp Tết, chắc hẳn du khách đã được nếm thử món cá ốt đồ, món ăn độc đáo mang những nét đặc sắc riêng của văn hóa ẩm thực người Mường. Cá ốt đồ hay còn có tên gọi khác là cá ốt măng, trong tiếng Mường ốt không phải tên của một loài cá mà là từ chỉ hành động gói đồ (thường là thực phẩm) bằng các loại lá (thường là lá chuối hoặc lá dong), đồ là hình thức hấp cách thủy bằng loại chõ riêng của người Mường. Vì vậy có thể hiểu cá ốt đồ là món cá hấp cách thủy được gói trong lá. Hoặc cá ốt măng là món cá gói với măng chua.

 Cá ốt đồ là món ăn không thể thiếu trong dịp lễ Tết của người Mường

Cá ốt đồ là món ăn không thể thiếu trong dịp lễ Tết của người Mường (Ảnh sưu tầm)

Đúng như tên gọi, món ăn này có thành phần chính là cá và măng chua. Để làm món Cá ốt đồ mang lại hương vị đậm đà, đúng kiểu của người Mường phải sử dụng cá suối, cũng có thể thay thế bằng các loại cá khác như: chép, trắm, trôi… tùy theo sở thích, miễn là cá phải tươi ngon. Cá sau khi bắt lên, bỏ ruột, cắt khúc (tùy theo độ lớn của cá để cắt thành miếng vừa ăn) và ướp với măng chua cùng một số loại gia vị: hạt dổi, muối, tiêu, ớt… Sau khi ướp khoảng 30p cho gia vị ngấm đều vào thịt cá, toàn bộ nguyên liệu sẽ được gói lại bằng lá dong hoặc lá chuối, một số nơi còn lót thêm lá đu đủ ở phía trong nhằm tăng thêm hương vị. Khi gói xong, hhững gói cá (tiếng Mường: Ốt cá) sẽ được cho vào loại nồi hấp đặc trưng của người Mường gọi là cuốp và được đồ trong khoảng 8-10 tiếng tùy thuộc vào độ lớn của gói cá.

Nguyên liệu chính của món ăn này là cá suối và măng chua 

Nguyên liệu chính của món ăn này là cá suối và măng chua (Ảnh sưu tầm)

Món cá ốt đồ được coi là đạt tiêu chuẩn, ngoài hương vị thơm ngon, nêm nếm vừa đủ, thì cá phải chín nhừ cả xương nhưng vẫn còn nguyên miếng, không bị nát. Sau khi đồ, vị chua chua của măng ngâm quyện với vị ngọt của thịt cá và mùi thơm của các loại gia vị sẽ tạo thành một món ăn thơm ngon khó tả, mang lại cho người thưởng thức những trải nghiệm thú vị về vị giác.

Các gói cá (ốt cá) đang được hấp trong nồi đồ của người Mường 

Các gói cá (ốt cá) đang được hấp trong nồi đồ của người Mường (Ảnh sưu tầm)

Chính vì cách chế biến có phần cầu kỳ, nên món ăn này không được thường xuyên xuất hiện trong mâm cơm thường nhật của đồng bào Mường, chủ yếu trong những ngày Lễ, Tết đồng bào mới chế biến cá ốt đồ để thắp hương ông bà tổ tiên và cũng là một trong những món ăn bắt buộc phải có trong mâm cỗ Tết. Nếu có dịp ghé thăm Hòa Bình hãy một lần thử món cá ốt đồ – món ăn giản dị nhưng độc đáo của người Mường, chứa đựng trong đó những tinh hoa văn hóa ẩm thực Hòa Bình.

MEDDOM PARK